Begin deze week publiceerde het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) een nieuwsbericht met als titel ‘Verduurzamen eigen woning financieel onaantrekkelijk’. “Een slechte titel boven een té theoretisch onderzoek”, oordelen experts Bert van Renselaar en Bram Adema van CFP Green Buildings. Volgens hen ziet de sector in de praktijk juist meer kansen dan obstakels.

Het PBL-onderzoek beschouwt woonlastenneutraal verduurzamen als een op zichzelf staande opgave. Die gedachte sluit niet aan op de werkelijkheid. Het rapport slaat de plank mis op drie belangrijke punten:

1. Verduurzaming moet uitgevoerd worden op natuurlijke of logische momenten, in combinatie met renovatie of groot onderhoud. Hierdoor zijn de investeringen een fractie van de genoemde kosten in het PBL-onderzoek;
2. De meest waarschijnlijke technische oplossingen moeten het uitgangspunt zijn, in plaats van de meest dure opties. Hierdoor kan met veel lagere investering verduurzaamd worden;
3. Ieder huis apart energieneutraal maken, is een utopie. Duurzame energieopwekking is een veel efficiëntere manier van CO2-reductie en gaat daarbij gepaard met minder grondstoffenverlies.

Verduurzaming in combinatie met renovatie
De belangrijkste reden om je woning te isoleren is meestal om koude voeten te voorkomen. Een lagere energierekening is dan mooi meegenomen, maar niet per se het doel. Door bijvoorbeeld je dak pas te isoleren bij het plaatsten van een dakkapel of je vloerverwarming te installeren bij het vervangen van de keuken wordt een groot deel van de kosten voor hak- en breekwerk vermeden.
Echte woonlastenneutraliteit moet rekening houden met de kosten die je toch al maakt voor het renoveren, aanpassen of verbeteren van je woning. Verduurzaming koppelen aan aanpassingen waarbij de terugverdientijd minder of niet relevant is, is hierin de sleutel.

De meest simpele oplossingen voor duurzaamheid
Het PBL-onderzoek stelt dat alle woningen individueel verwarmd moeten worden met een warmtepomp. Daardoor moet ook het totale afgiftesysteem per woning vervangen worden. “Dat gaat natuurlijk nooit gebeuren”, oordeelt Adema. “In de praktijk worden veel woningen op andere wijze verduurzaamd, bijvoorbeeld met behulp van een Nano-infrarood warmtepanelen. Dan houden we nog niet eens rekening met de technologische ontwikkelingen die ons binnen nu en een paar jaar nog meer alternatieven gaan bieden.”
Ook nu al zijn er financieel interessantere opties dan het meest duurzame scenario dat door het PBL over alle woningen is gelegd. Investeringen van ca. € 10.000,- per 10 jaar, tegelijk met de aanschaf van bijvoorbeeld keukens, nieuwe ketels en dakkapellen, geven lagere kosten, minder verspilling van grondstoffen en minder troep.

Ieder huis apart energieneutraal maken, is een utopie
Energieneutraliteit is geen individuele opgave. “Het centraal opwekken van duurzame energie is fors goedkoper dan het persen van de laatste kilowattuur uit iedere individuele woning”, geeft Van Renselaar aan. “We moeten zorgen voor een systeem waarin we genoeg centraal opgewekte duurzame energie hebben om verduurzaming niet bij individuele woningeigenaren neer te leggen. Hanteer deze holistische benadering, dan gaan de door het PBL gehanteerde kosten voor huiseigenaren al snel door de helft.”

Nieuw onderzoek
Niet blindstaren op wat niet mogelijk is, maar de focus leggen op verduurzamingskansen. “Dát is het uitgangspunt om de opgave die voor ons ligt wél te halen”, geeft Adema aan. “In de komende dertig jaar komen alle woningen een keer aan de beurt voor grootschalige verbetering. Grijp dat moment aan om verduurzaming rendabel te maken. Daarom pleiten wij voor het uitvoeren van een nieuw onderzoek, waarin de natuurlijke momenten in de komende dertig jaar gebruikt worden als versnelling van de verduurzaming van de Nederlandse koopwoningvoorraad.”

door Roel van der Heijden
​
Gestaag wekken we steeds meer duurzame stroom op. Maar naarmate zonne- en windenergie een groter aandeel krijgen, worden we ook steeds meer blootgesteld aan de grillen van de natuur. Slimme manieren van energieopslag kunnen ons daartegen beschermen. Toch loopt dat onderzoek niet in de pas met de ontwikkelingen op duurzaam gebied. We moeten daarom meer energie stoppen in het onderzoek naar energieopslag.

Sterrenwacht Halley
Een paar maanden geleden was er een spannende dag. Konden de innig verbonden Europese elektriciteitsnetwerken van Europa de gedeeltelijke zonsverduistering van 20 maart opvangen? Vooral in Duitsland zou de verduistering voor problemen zorgen. Het land draait voor zeker zes procent op zonne-energie.
Uiteindelijk werd deze ‘dip’ in de stroomproductie opgevangen door een oude fossiele vriend: elektriciteitscentrales op bijvoorbeeld gas sprongen razendsnel bij en leverden het benodigde vermogen. Zoals sommigen al hadden voorgerekend.

Deze bijzondere situatie gaat zich waarschijnlijk vaker voordoen. Niet omdat er meer (gedeeltelijke) zonsverduisteringen komen, maar omdat een steeds groter aandeel van de elektriciteitsvoorziening afhankelijk is van de onvoorspelbare natuur. Waar gaat straks alle overtollige zonne- en windenergie heen? En waar halen we het vandaan als we het wél nodig hebben?
We hebben nu een oplossing, zoals de gedeeltelijke zonsverduistering in maart bewees. Toch zullen (reserve) gas- en kolencentrales niet passen in ons ideaalbeeld van een groene energievoorziening. Bovendien zijn dergelijke centrales nauwelijks rendabel als ze niet continu draaien.
Onderzoekers moeten daarom nieuwe en creatieve manieren vinden om onze energievoorziening in balans te houden. Maar terwijl het onderzoek naar betere zonnecellen, naar efficiëntere windmolens, blauwe energie een hoofdrol opeist, moet het onderzoek naar de opslag van die energie het doen met een bijrolletje.

Op het elektriciteitsnet mag geen tekort of overschot heersen. 
De stroomproductie is daarom altijd gelijk aan de vraag. Apdency

Gaan batterijen het doen?
Natuurlijk wordt er relevant onderzoek gedaan en initiatief genomen op dit gebied. Kijk naar batterijen, die zich op zowel grote als relatief kleine schaal in de strijd mengen. Zij slaan overtollige energie op en leveren het weer op het moment dat het nodig is. Zo kondigde het Amerikaanse bedrijf Tesla Motors, bekend van de succesvolle elektrische auto, in april een batterij aan voor in huis. Deze Powerwall voorziet het huishouden uren, en bij weinig verbruik zelfs dagen, van stroom.

Het kan ook grootschaliger. Duitsland probeert megabatterijen in te zetten als back-up-stroom, zoals deze installatie die onlangs in het noorden van het land in gebruik werd genomen. Tot slot dragen creatieve ondernemers wellicht een steentje bij, zoals een autodealer die verouderde batterijen uit elektrische auto’s een tweede leven geeft.

Dit redactioneel weerspiegelt de mening of visie van de redacteur. Hoewel wetenschappelijk onderbouwd en beargumenteerd, is het een persoonlijke mening en geen wetenschappelijk feit.
Ben je het (niet) eens met de auteur? Geef dan vooral ook een reactie hieronder.

‘Afschaffen salderingsregeling heeft grote nadelige gevolgen’

DOOR SIEBE SCHOOTSTRA  

IN SALDERING
Duurzaamheidsadviseurs van bureau Merosch bekeken de effecten als de salderingsregeling verandert. Aanpassing kan grote gevolgen hebben voor de energiekosten en een rem zetten op de realisatie van nul-op-de-meter woningen.
Minister Kamp heeft aangegeven dat de salderingsregeling aangepast gaat worden de komende jaren. De verwachting is dat de salderingsregeling op termijn zal worden afgeschaft. Dit kan grote gevolgen hebben voor de energiekosten van nul-op-de-meter (NoM) woningen en daarmee de (financiële) haalbaarheid van dit soort zeer energiezuinige woningen. Dit schrijft Merosch op haar website.

Aanpassing #salderingsregeling kan rem zetten op realisatie #nulopdemeter woningen

Tweet this
Volgens de salderingsregeling kunnen huishoudens en kleinzakelijke elektriciteitsverbruikers de stroom die zij zelf opwekken een-op-een verrekenen met de stroom die zij van het net betrekken. Dit financiële voordeel maakt de investering in zonnepanelen rendabel. Zonder salderen zal de terugverdientijd van een Pv-installatie minstens verdubbelen.

Opheffen salderen is nadelig

Conclusie in het onderzoeksrapport is dat de volledige afschaffing van de salderingsregeling op korte termijn (v.a. 2020) een nadelige invloed heeft op de rentabiliteit van investeringen in maatregelen voor energiebesparing en -opwekking. Ook de NoM-woning komt er bij afschaffing slechter van af. Zelfs door alternatieve technieken te introduceren, zoals lokale tussentijdse energieopslag, neemt de haalbaarheid van een gezonde businesscase voor de nul-op-de-meter woning af.

​Advies
In het rapport wordt naar alternatieven gekeken, zoals het uitstellen van afschaffing van de salderingsregeling, het verlagen van de salderingsgrens (nu gelijk aan totale eigen verbruik) of het verlagen van de salderingsvergoeding. Hiermee is de pijn van afschaffing enigszins te verzachten en kan voorkomen worden dat de rem komt te staan op het verduurzamen van bestaande woningen.
​
Merosch heeft het onderzoek uitgevoerd in samenwerking met de gemeente Rijswijk, Stedin, Energiesprong, Dura Vermeer, KlimaatGarant en de Universiteit Utrecht. Het rapport en de samenvatting zijn de vinden op dewebsite van Merosch